Marokko vol gastvrijheid, overlijden als rode draad

Vanuit Marokko, waar we 6 maart jl. voor de derde keer zijn aangekomen, plaatsen we nu de blog over onze eerste aankomst op 22 oktober jl. We geven toe, we lopen een beetje achter, ha, ha.

Toen, op 22 oktober dus, reden we vanuit de woning van Rick en Mirjam in La Linea de Conception naar Algeciras alwaar we vernamen dat we de ferry vanuit Tarifa konden nemen om 13:00 uur. Tickets gekocht en snel – de ferry vertrok ca. 45 minuten later – naar Tarifa gereden en om iets van 13:00 uur lokale tijd – het is een uur vroeger in Marokko, reden we Tanger binnen. Op zoek gegaan naar de camping, we waren de enige gasten. Het was dan ook echt een bagger camping. Wat een smerige bedoeling, we kregen meteen deja vues van toen we hier 34 jaar geleden met het openbaar vervoer rondreisden en in vaak smerige hotelletjes van 5 gulden per nacht verbleven (dat was net te doen met een budget van 10 per dag).

Daarna de stad ingegaan om een lokale simkaart te kopen en ‘s avonds vanaf de camping naar een restaurantje, nou ja, meer Marokkaanse snackbar gelopen en daar wat gegeten en vooral de mensen gadegeslagen. Wat heerlijk om hier weer te zijn! Zo’n lekker sfeertje altijd in Marokko. Iedereen slentert op z’n gemak door de straat, de mannen (helaas zelden vrouwen) zitten op terrassen aan een theetje gezellig te kletsen. Alles heel gemoedelijk. En ook zo rustig. Wat een verschil met bij ons, altijd toch behoorlijk luidruchtig op terrassen. Wij hebben ook nog lekker twee glazen muntthee besteld. Die smaakte weer heerlijk! Terug naar de camping gewandeld en lekker geslapen. De camping was dan prut, de jongen op de camping superaardig. Dat maakte toch veel goed. Maar we wilden er toch graag snel weg, dus de volgende dag eerst wat inkopen gedaan en toen richting Chefchaouen, waar we op 24 oktober aankwamen op een mooie camping, die ook meteen heel drukbezet was. Eind van de ochtend naar het stadje gelopen. Werkelijk erg pittoresk en weliswaar toeristisch maar toch echt gezellig. Heerlijk geluncht. Voordeel als het zo toeristisch is, dan is alles ook meteen dik in orde en kan je kiezen uit de heerlijkste gerechten. Anders is het vaak zoeken naar iets wat er nog een beetje fatsoenlijk uitziet waar je dan vervolgens kan kiezen uit maximaal 2 gerechten. Maar ja, meestal maken we zelf ‘een broodjes en koken we zelf, dus het maakt ons allemaal niet zoveel uit.

   

Nog een dagje op de camping gebleven en toen de mensen ontmoet van de Rotary Challenge uit Zwijndrecht waar de man van een oud klasgenoot van het VWO ook aan mee zou doen. Leek me superleuk om kennis met hem te maken, maar helaas was hij achter gebleven vanwege autopech (de challenge is dat ze allemaal in oude auto’s naar Gambia rijden en die auto’s worden daar dan geveild en de opbrengst gaat naar een goed doel). Wel hebben we kennis gemaakt met een aantal andere deelnemers, was erg leuk. Wat een enthousiaste mensen. En echt wel bikkels. Zij vonden ons stoer maar wij hen nog meer eigenlijk.

Op 26 oktober richting Al Hoceima gereden. Hier wilde ik erg graag naartoe uit nostalgisch oogpunt. Ik heb hier toen ik 19 was twee maanden stage gelopen op een reisbureau en toen ook bij de familie gewoond van de reisbureau manager, samen met mijn vriendin Sylvia. Wat een geweldige ervaring was dat! Het was toen ook nog eens Ramadan en daarover was in die tijd in Nederland niks bekend. Alles was nieuw voor ons: Frans moeten praten, het eten (en tijdens de Ramadan, dus GEEN eten tot iets van 22;00!), douchen met alleen een emmer water, watertekort (we hadden maar twee uur op een dag water), de scheiding tussen mannen en vrouwen, de enorme gastvrijheid (het gezin waar we verbleven wist niet eens dat we zouden komen en nam ons zonder vragen op, ook zonder ooit te vragen hoe lang we zouden blijven) en zo kan ik nog wel heel lang doorgaan. Een hele nieuwe wereld ging er voor me open! En wat vond ik die wereld prachtig! Bijzonder en daarom zo ontzettend boeiend. Het heeft tot op de dag van vandaag naar meer gesmaakt. 😉 Een jaar later zijn Frank en ik destijds al terug gegaan naar Al Hoceima en we kwamen toen de plaats nog niet binnen, of ik werd al herkend en welkom geheten, zo bijzonder.

Dus wilde ik weleens zien hoe het er nu, 35 jaar later, uitzag. Het was bijna onherkenbaar, behoorlijk ontwikkeld! Toen we arriveerden wemelde het van de politie op het centrale plein, zeker wel 500 man. Wij dachten nog, hier zijn we in elk geval veilig. Op dat zwaarbewaakte plein 😁 ook maar onze Beer geparkeerd. Daarna op zoek naar het reisbureau. Dat was er nog, maar wel op een wat andere plaats, paar honderd meter verderop. De enige medewerker wist te vertellen dat mr. Boughaba, de manager, vorig jaar was overleden. Dat speet me, ik had hem zo graag nog eens ontmoet! Hij en zijn familie waren zo goed voor ons geweest. Ik had hem heel graag nog eens willen bedanken daarvoor. Toen wat geluncht bij een luxe hotel. Geen toerist te bekennen! Het was sowieso overal nogal doods. Vervolgens geprobeerd het huis te vinden waar ik gewoond had. Nooit ben ik meer de straatnaam vergeten: Salah Addine al Ayyoubi. Dat had ik denk ik zo zeer ingeprent uit angst te zullen verdwalen in het plaatsje, ben erg goed in verdwalen… Na een paar keer vragen die straat gevonden en naar mijn idee het huis ook. Daar aangeklopt en er werd opengedaan door een jonge vrouw. We konden elkaar niet verstaan, ze sprak geen Frans, maar ik gebaarde dat ik graag even binnen wilde kijken omdat ik er lang geleden had gewoond. Ze begreep me – uiteraard – niet echt, maar ik mocht wel binnen komen en ik kreeg steeds meer het gevoel dat dit het huis was waar ik had gewoond. Voelde erg speciaal! Frank en ik zijn daarna naar het strand gewandeld. Dat is bereikbaar met vele trappen naar beneden. Destijds gingen Sylvia en ik altijd na het werk (en tijdens de Ramadan werkten we maar tot 13:00 🤣) naar het strand met een aantal jongens (zeer not done, maar dat wisten we toen niet en hadden we ook niet door). Het strand zag er nog net zo uit als 35 jaar geleden. De enige disco (destijds alleen toegankelijk voor toeristen, niet voor lokalen!!) zat er ook nog. Heel leuk om allemaal terug te zien!

Voordat we Al Hoceima gingen verlaten, wilden we nog boodschapjes doen. Zoals kaas kopen. We vroegen aan een echtpaar waar we dat konden kopen. De vrouw wist meteen wat ik bedoelde, ondanks dat we elkaar niet konden verstaan, en ze liepen met ons mee om de weg te wijzen. Toen we bij de winkel kwamen, bleek dat ze er alleen ‘La vache qui rit’ hadden. Dat verkopen ze hier werkelijk overal. En in de supermarkt staan er wel minstens duizend van die doosjes opgestapeld. Enorm populair. En dat was 35 jaar geleden ook al zo! Dat was het enige dat we ‘s morgens op ons brood konden smeren. Verder was er niks. Even later kwamen we ook een heel kleine slagerij tegen. Zag er best goed uit. Dus we stonden nog wat te overleggen of we gehakt of een lapje vlees zouden nemen, meer keuze was er niet, toen we opeens door een Marokkaanse man in onvervalst Rotterdams werden aangesproken. Hij zei tegen de verkoper dat hij vers gehakt voor ons moest snijden. Toen we het wilden afrekenen, zei de Rotterdamse Marokkaan dat hij dat wilde doen. We waren tenslotte gast in zijn land. Hoe aardig toch weer! Hij zei ook dat we boodschappen konden gaan doen in de supermarkt, gelegen even buiten Al Hoceima. Hij ging daar ook naartoe en we konden achter hem aan rijden. Eenmaal daar aangekomen, nodigde hij ons uit bij hem thuis, hij zou die avond een barbecue geven voor vrienden. Hij vroeg wel drie keer of we ook kwamen. Dat hebben we toch niet gedaan, maar de gastvrijheid was weer hartverwarmend.  De supermarkt, Marjane, was enorm groot met nauwelijks klanten. Heel apart! Waarschijnlijk een investering voor de toekomst. Ze hadden er echt van alles, best luxe, maar vrijwel alles nog duurder dan in Nederland! Er moet dus een enorm rijke toplaag in Marokko zijn. Want gemiddeld is het salaris nog geen €200 per maand. En de werkeloosheid is enorm hoog.

Toen we terugkwamen op de camping, Cala Iris, gelegen op iets meer dan een uur rijden van Al Hoceima, hoorden we de reden van de rust en zoveel politie: er was een demonstratie afgekondigd ter herdenking aan de visverkoper die vorig jaar om het leven was gekomen (door de autoriteiten, met opzet??). Die demonstratie is er dus niet gekomen. Daar heeft de overmacht aan politie wel voor gezorgd.

Op 29 oktober zijn we afgedaald naar het zuiden langs de oostelijke kant. Onderweg ook weer gastvrijheid meegemaakt. We stoppen ergens om naar de wc te gaan. Komt een jongeman naar ons om te zeggen waar de wc is… in het Nederlands! Hij checkt de wc voor ons, want zegt hij, de hygiëne is niet hetzelfde als in Nederland. Vervolgens biedt hij ons een thee aan. Want wij zijn immers gasten in zijn land. Gezellig tijdje mee gekletst. In het dorp is echt helemaal niks, ook niks te doen. Hij gaat er regelmatig naartoe omdat zijn familie er woont. Wat een verschil moet dat steeds zijn met zijn woonplaats in Nederland!

Ander leuk, vrijgevig moment was dat we op een markt inkopen gingen doen, wat bij ons meestal bestaat uit het kopen van 3 tomaten, 4 uien en een paprika. Meer ruimte hebben we bijna niet in de koelkast, ha, ha. Voordeel is dan weer: iedere dag vers eten! Goed, ik pak dus die paar groenten, wil afrekenen, het hulpje van de groenteman wil het afwegen met gewichtjes, lukt niet. Dus hij vraagt aan zijn baas wat te doen, die kijkt eens naar mijn handjevol groenten en maakt een gebaar van ‘neem maar mee’. Niks betaald dus! Ha, ha. Iedereen heeft het altijd over de afzetterij in Marokko, die bestaat ook wel, maar dit is dan weer een heel andere kant: gratis groente!

Verbleven op een nieuwe, best fraaie camping in Guercif, camping Benyakoub. We stonden weer helemaal alleen. De camping was nog niet helemaal afgebouwd. Maar 1 douche en 1 wc waren wel klaar en dat was genoeg natuurlijk. En best een mooie plek. De volgende dag kwam er een vrouw naar ons toe. Zij bleek de eigenaresse te zijn. Haar man was vorig jaar overleden. Ze runde nu de camping met haar jonge zoon, 16 jaar ofzo, en haar dochter die in Casablanca de administratie inclusief reserveringen verzorgde. Zij en haar man hadden ook een school laten bouwen, waar zij onderwijzeres was. Ze ging daar nu naartoe om les te geven en nodigde ons uit om er een kijkje te komen nemen. Na het ontbijt zijn we naar de school gegaan. We werden heel hartelijk ontvangen en hebben alle klassen, vier, bezocht en kennis gemaakt met de twee leraren en de ene andere lerares. En natuurlijk met de kinderen die best rustig bleven maar ook wel opgewonden raakten van ons bezoek. Het was erg leuk om te zien en met de leraren en leraressen te praten. Altijd is er wel weer iemand die familie heeft in Nederland, zo ook een van de leraren.

De volgende dag naar Midelt gereden. Voor we wegreden vroeg de vrouw van de camping (tevens schoolhoofd) waar we naartoe gingen, dan zou ze de politie informeren. Het bleek dat we steeds min of meer gevolgd werden door de politie! Nee, niet omdat we iets op ons kerfstok hebben – veeeeel te braaf he? 😉 – zelfs niet te hard gereden, maar uit veiligheidsoverwegingen. Op deze route worden we steeds aan- en afgemeld bij de politie, overigens zonder dat we dat merkten, dus totaal geen last van. De politie in Marokko is sowieso bijzonder vriendelijk, zwaaien steeds met een grote lach, we worden nooit aangehouden. Dat is in veel landen wel anders! Dan verzinnen ze altijd wel wat om je aan te houden en soms ook te bekeuren. Maar Marokko weet hoe hard ze het toerisme nodig hebben en je wordt zelfs bijna met egards behandeld. Overigens, met dat toerisme gaat het dan ook erg goed! Op deze route komen we weliswaar nauwelijks of geen toeristen tegen, maar later in de reis volop, zeker (megagrote) campers. Marokko is echt booming! Wij denken dat het over 5 jaar het Thailand van Afrika is. Dus als je nog eens overweegt te gaan, zeker snel doen als je niet al te veel gehinderd wilt worden door massa toerisme.

De camping municipal in Midelt ligt in het stadje maar is nogal vergane glorie. Maar de beheerder is ook weer allervriendelijkst. En het blijft gek maar waar, dat maakt het krikkemakkige en niet al te schone sanitair dan toch goed.  Bovendien konden we vanuit de camping zo de plaats in lopen, ook leuk. Ook hier weer geen toerist te bekennen. Op de camping stonden nog wel twee Franse campers. Lekker op een terrasje gezeten. Altijd alleen mannen op de terrassen. Maar je kan er rustig als vrouw gaan zitten. Daarin is Marokko ook erg veranderd. Vroeger gaf dat veel consternatie,of was dat omdat ik toen een stuk jonger was? 😉

De volgende dag wilden we eens kijken of we de ‘Cirque de Jaffar’ zouden gaan rijden. Dat moet een erg heftige off-road track zijn, maar wel schitterend. Het stuk ernaar toe vonden wij al prachtig. Aangekomen bij een dorpje werden we aangesproken door een jongen aan wie we vroegen of de route te doen was. Volgens hem moest dat wel kunnen. Dus wij vol goede moed verder rijden. Ging best inderdaad. Maar op een gegeven moment kwamen we toch bij een vrij steile afdaling die we niet aandurfden, bang met onze 3500 kilo weg te glijden. En we waren echt in de middle of nowhere. Dus toch maar weer omgedraaid. Toch een hele mooie dag, want wat we al gereden hadden was al erg bijzonder. Vervolgens naar een mooie camping gereden, Timnay. Daar stonden dan ook veel campers, een groep. Er wordt tegenwoordig veel in groepen met campers gereisd in Marokko. Toen weer terug naar onze camping in Midelt.

Op 2 november verder zuidelijk gereden, naar Errachidia, en daar op een erg leuke mini-camping gestaan, Tizzirt, omgeven door dadelplantages, met een bijzonder vriendelijke campingbeheerder. Hij bood ons meteen een theetje aan op zijn dakterras. Heerlijke binnenkomer! Dus een dagje gebleven, een prachtige wandeling gemaakt door de dadelplantages en naar een oude kasbah. Ook een wasje gedaan.

                

Op 4 november verder zuidelijk gereden. We wilden toch nog eens een keer naar Merzouga, naar de woestijn van Erg Chebbi, dachten we althans… Maar aangekomen in Erfoud, gingen we op een terrasje koffiedrinken en zagen toen wat een speeltuin met quads en buggies er inmiddels van was gemaakt. Vreselijk! Dus ons animo daalde al. Maar we hoefden niet langer te dubben over wel of niet doorrijden, want toen kregen we een telefoontje van Lex, mijn broer, dat mijn vader was overleden op 3 november. Hij had ons de avond tevoren niet te pakken kunnen krijgen. Net toen hadden we geen bereik, in de vallei met de dadelplantages, werkelijk de enige keer dat we geen bereik hadden! Frank had dat nog wel opgemerkt, waarop ik had gezegd, nou, er zal heus niet net nu iets gebeuren. Hoe is het mogelijk?! Dus wel! En wat voor ‘iets’! Iets heel erg verdrietigs ook nog. De eerste twee uur was ik volkomen van slag. Maar de klok tikte verder! Er moest actie ondernomen worden. Vreselijk om dat in zo’n toestand te moeten doen. Dus ik ging op zoek naar vluchten en informatie waar we Beer zouden kunnen stallen. Beiden vielen niet mee. Frank was ondertussen aan het kijken hoe lang het was om terug te rijden. Ca. vier dagen. Ik zag dat echt niet zitten, dus nog even getwijfeld, maar ja, we moesten een knoop doorhakken en zijn toen om 15:00 uur toch gaan rijden. En rijden. En rijden… Frank heeft het echt helemaal alleen gefikst! 4000 km achter elkaar, maar natuurlijk wel met 3 overnachtingen en lunchbreaks. De eerste dag zijn we doorgereden tot middernacht. Dat was het engste stuk, in het pikkedonker in de bergen rijden, waar mensen vaak zonder verlichting of juist met groot licht rijden. Overnacht in een hotel in Kenitra. De volgende dag was het toen nog maar iets van 3 uurtjes naar de ferry. We haalden zo de ferry van 11:00. Maar helaas vertrok die pas om 13:00. Toen overnacht in Merida, waar we zoekend naar een restaurantje zagen dat dit een leuk plaatsje was. De volgende dag tot Bordeaux gekomen. Op 7 november om 19:00 uur aangekomen in Breda.

Er volgden hele zware maanden, maar op 31 januari zijn we toch weer vertrokken. Hoewel dat van hele korte duur bleek te zijn… daarover in de volgende blog meer.

 

 

 

 

Comments

  1. Addie Lucieer says:

    Lieve Stina en Frank,
    Wat fijn dat jullie dit stuk op de blog hebben gezet.Wat een bijzonder verhaal weer en zulke kleurige foto’s, heel mooi. Inmiddels zitten jullie denk ik weer al een eind in Marokko, Wim en ik wensen jullie een hele mooie, eindelijk ononderbroken reis toe. Liefs , Addie en Wim.

    1. Anneke says:

      Wat is het toch leuk om jullie verhalen te lezen. Ik verval geloof ik in herhaling, maar zit elke keer mee te genieten en krijg zin in net zo’n avontuur. Maar goed dat zou ik dan toch wel samen met Pieter willen doen en die wil toch in iets andere omstandigheden reizen.
      Wie weet gaan we nog eens naar Marokko met een leuke tocht. We hopen beiden dat jullie op dit moment het net zo naar je zin hebt. Liefs Anneke en Pieter

  2. Jan van Doorn says:

    Weer een lang verhaal vol aardige details die er voor zorgen dat je van dag tot dag “meereist”. Ook door de foto’s is de sfeer vaak goed te ervaren !
    Ik ga maar niet vooruitlopen op de volgende tijd, die mij meer dan bekend is .
    De spanning is voor de andere lezers dan helemaal weg; zou jammer zijn.
    Veel reisplezier gewenst en houdt BEER in de hand !!
    Lieve groet !
    Jan

    Lieve groet

  3. Henk en Hanneke says:

    Het was weer een genoegen jullie blog te lezen, erg leuk allemaal. Stina, je schrijft het zodanig dat het net is of we er zelf bij zijn, geweldig! Marokko heeft mij altijd al wel getrokken, maar doet dat nu nog meer. Nu Henk ook eens zover zien te krijgen! 😉 Er wordt weer uitgekeken naar het volgende verhaal! Hoop ondertussen dat jullie het erg naar je zin hebben en jullie de reis van jullie dromen maken. Lieve groeten. 🌞

  4. Celeste says:

    Wat een verhalen toch elke keer. Fijn om een beetje mee te kunnen beleven wat jullie allemaal meemaken en een inkijkje te krijgen in hun cultuur en omgeving. Geweldig Stina om terug te zijn op de plek waar je hebt geleefd en mooie herinneringen gemaakt. Wat een gastvrijheid van die dame om haar huis te laten zien terwijl ze niets verstaat en begrijpt van wat je zegt. Heel bijzonder! Maar er is ook plaats voor het delen van zorgen en verdriet. Wat moeten dat zware dagen zijn geweest! En wat kun je je dan ver weg voelen. Maar vergeet niet: Regenbogen laten hun kleurenpracht juist in de regen zien…
    Liefs,
    Celeste

  5. adriaan van bladel says:

    Lieve Stina en Frank,
    Wow, echt te gek weer, dit reisverslag en Marokko lijkt inderdaad een geweldige reisbestemming. Geniet ervan en nu gewoon even wegblijven he! Doen wij hier ons best om het ook leuk te houden. Liefs xxxxx a

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.